Zorg, creativiteit en gemeenschap

Welke methodes werden in de training gebruikt?

Een groot deel van de training was gebaseerd op kunstzinnige werkvormen. We gebruikten tekenen en schilderen om onze gevoelens, dilemma’s, talenten en mogelijkheden te onderzoeken. Zo schilderden we bijvoorbeeld onze levensverhalen en verbeeldden we onderwijsvormen waarin zorg – zowel zelfzorg als wederzijdse zorg – de basis van alles is.

De training richtte zich op zowel het hoofd als het lichaam. Enerzijds leerden we theorieën die ons helpen onszelf te positioneren binnen westerse samenlevingen, de aard van onze trauma’s en dilemma’s te herkennen, en bondgenoten te vinden. De theorie van Leticia Nieto over sociale aanpassing, heling en bondgenootschap hielp mij persoonlijk enorm.

Anderzijds maakte lichaamswerk ook een belangrijk deel uit van de training. Nadat we leerden over trauma’s en enkele persoonlijke ervaringen deelden, gebruikten we knuffels, wederzijdse massages, samen gapen, collectief zingen en neuriën om ons sympathisch zenuwstelsel tot rust te brengen, terwijl we tegelijkertijd zorgden voor onze gevoelens.

Kun je wat meer vertellen over je ervaring?

Mijn ervaring met de training werd nog verrijkt door het gemeenschapsleven dat we daar leidden. Zoals de bekende pedagoog Paulo Freire zegt: echt leren gebeurt niet in het klassieke ‘bankmodel’, maar moet holistisch en ervaringsgericht zijn.

Wij, de deelnemers, kwamen uit verschillende Europese landen en onze achtergronden waren nog veel diverser: Tsjaad, Angola, Libië, Nigeria, Syrië, Zuid-Afrika, Ecuador, Mexico, Brazilië, Colombia, Peru, Japan, Thailand, Vietnam en China. We brachten allemaal onze eigen, unieke levensverhalen, perspectieven en drijfveren met ons mee.

We deden samen het huishouden. We luisterden naar elkaars verhalen. We deelden kennis en lessen. We vertrouwden elkaar onze moeilijkste dilemma’s en gevoelens toe. We troostten elkaar. We verkenden samen mogelijkheden. We wandelden door de bergen. We maakten muziek en dansten samen. We lachten. We huilden.

We leerden ook van onze trainers: hoe zij met ons omgingen, hoe ze overleg voerden, beslissingen namen, en hoe ze zich in en buiten de sessies gedroegen. In deze rijke, holistische ervaring van samen leven, leren en delen, ervaarden we met ons hele lichaam hoe een duurzame, zorggedreven en voedende vorm van community organizing en volwasseneneducatie eruit kan zien.

Wat heb je geleerd van de training?

Wat ik leerde tijdens de Ulex-training heeft mij echt veranderd – en daarmee ook mijn praktijk. Op een fundamenteel niveau is de manier waarop ik met mezelf en mijn mede-organisatoren omga compleet veranderd.

In plaats van altijd te pushen voor actie, of mezelf en anderen de schuld te geven van ‘niet genoeg doen’, zie ik nu het welzijn van onszelf en de relaties tussen ons als de belangrijkste prioriteit.

Zo coördineer ik sinds januari 2024 een gemeenschappelijke schrijfgroep bij De Voorkamer in Lombok. Waar ik mezelf vroeger tot het uiterste dreef en gefrustreerd raakte als andere vrijwilligers minder actief waren, kan ik nu beter mijn grenzen aangeven én me juist verheugen wanneer anderen de rust nemen die ze nodig hebben.

Een andere positieve verandering is dat ik meer vertrouwen heb gekregen in het integreren van kunstzinnige methoden in mijn gemeenschapswerk. Tijdens een event dat ik samen met vrienden organiseerde, gebruikten we bijvoorbeeld steen-schilderen als methode om deelnemers te helpen hun gevoelens over inheems land te verkennen en uit te drukken.

Ulex is een trainersorganisatie die hoogwaardige meerdaagse trainingen faciliteert voor sociale bewegingen uit heel Europa. Deze training werd volledig gefinancierd door een subsidie vanuit ErasmusPlus.